Melisa działanie
Zdrowie

Melisa – właściwości, działanie, wskazania

Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) jest rośliną wieloletnią. Ma mocno rozgałęzione i miękko owłosione łodygi. Osiąga wysokość do ok. 100 cm. Jej liście są jaśniejsze od spodu. Liście melisy mają sercowaty kształt. Ich brzegi są grubo karbowane. Gruczoły melisy zawierają olejek eteryczny o cytrusowej woni. Jest popularnym ziołem o wielu właściwościach terapeutycznych. Na co pomaga melisa? Jak ją stosować? Jakie są właściwości i zastosowanie melisy? Czy faktycznie można jej używać jako środka uspokajającego?

Ogólna charakterystyka i melisa działanie

Nazwa melisy nawiązuje do jej miododajności, gdyż z języka greckiego „melisa” oznacza po prostu pszczołę. Wśród nazw ludowych również przyjęły się określenia związane z pszczelarstwem, takie jak „pszczelnik” lub „rojownik”. Pszczelarze wykorzystują melisę, ocierając nią nowy ul, aby naprowadzić do niego pszczeli rój.

Wśród innych nazw zwyczajowych melisy wymienić należy, takie określenia jak: matecznik, ziele cytrynowe oraz starzyszek. Jako ciekawostka, warto wspomnieć także o tym, że w mitologii greckiej była nimfa o imieniu Melisa. Nimfa ta za naprzykrzanie się samemu Zeusowi została przez niego zamieniona w pszczołę. Po śmierci, z jej owadziego ciałka wyrosła piękna roślina.  Miała ona zapach, który wabił do siebie wszelkie owady. Melissa ma działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwdepresyjne. Może być stosowana w leczeniu zaburzeń snu, chorób neurodegeneracyjnych i otyłości. A także w okulistyce, ginekologii, onkologii, gastroenterologii i kardiologii.

Melisa lekarska – historia i tradycja. Jakie melisa właściwości posiada?

Melisa to roślina, której tradycja sięga tysiące lat wstecz, a nadal ma nam wiele do zaoferowania. Jako pierwszy opisał ją uczeń Arystotelesa, Theofrast z Eresos, w swojej pracy pt. „Historia plantarum”. Od starożytności uczeni doceniali melisę i wykorzystywali ją na wiele różnych dolegliwości. Pedanios Dioskurides – grecki farmakolog, lekarz i botanik, w swoim pięciotomowym dziele pt. „De Materia Medica” zalecał, aby melisę lekarską zażywać w przypadku bóli menstruacyjnych. A także w kolkach, łagodząco po ukąszeniu komara, jak również na dolegliwości reumatyczne.

W XVI wieku ojciec nowożytnej medycyny Paracelsus, nazywał ją „eliksirem życia”. Pisał, że esencja melisy podawana w winie każdego ranka, odświeży młodość, wzmocni umysł i odnowi organizm. Na stałe trafiła do Europy, dzięki Arabom przybyłym do Hiszpanii w X wieku. Była powszechnie wykorzystywana w celach leczniczych, ale nie tylko. Zachwycała swoim zapachem, przez co wykorzystywano ją do aromatyzowania wina i napojów. Stosowaną ją również jako przyprawę do różnych dań. Mnisi chętnie uprawiali melisę w swoich ogrodach. Produkowali z niej nalewki na bazie wina lub spirytusu. Znany jest powszechnie przepis na „karmelitańską duszę”.  To alkohol korzenny z XVII wieku, zawierający w swym składzie wódkę i melisę. Występuje naturalnie w basenie Morza Śródziemnego i Azji Zachodniej. Ponadto jest szeroko uprawiany w Europie i Ameryce Północnej.

Skład chemiczny melisy lekarskiej

Liście melisy są łatwo dostępnym, a jednocześnie niezwykle cennym surowcem. Ilość poszczególnych związków czynnych zawartych w melisie jest różna. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób przyrządzony został jej ekstrakt. Polifenole, a szczególnie kwas rozmarynowy, są głównymi składnikami ekstraktów wodnych i nalewek z melisy. Inne składniki to triterpeny, kwas ursolowy, garbniki, proantocyjanidy i kwas askorbinowy. Liście melisy pochodzące z Brazylii posiadały ponadto w składzie alkaloidy i kumaryny. Melisa lekarska posiada wiele związków fenolowych. Wśród nich są: kwas kawowy, kwas kaftarowy, chlorogenowy, synapinowy, ferulowy, gentyzynowy i inne. Liście melisy są również bogate w kwas L-askorbinowy i karotenoidy. Istotnym składnikiem melisy lekarskiej jest jej olejek eteryczny. Zawiera on geranial, neral, octan geranylu, β-kariofylen i tlenek kariofylenu.

Melisa właściwości zdrowotne

Głównie właściwości lecznicze melisy są oparte na działaniu antyoksydacyjnym. To ze względu na wysoką zawartość flawonoidów melisa posiada właściwości antyoksydacyjne. Melisę można zatem stosować w profilaktyce chorób układu krążenia. Wyciąg z melisy sprzyja pozbywaniu się z organizmu się wolnych rodników. Ma to istotne znaczenie lecznicze. Wskazuje, że ekstrakt może potencjalnie zapobiegać uszkodzeniom oksydacyjnym.

Napar z melisy zapobiega stresowi oksydacyjnemu, w którym pośredniczą wolne rodniki. To on jest odpowiedzialny za rozwój wielu groźnych chorób. Związki zawarte w melisie mogą łagodzić problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak wzdęcia i niestrawność. Maści z melisy pomagają leczyć opryszczkę wywołaną przez wirus opryszczki. Kwas rozmarynowy zawarty w melisie może pomóc zminimalizować nasilenie objawów menstruacyjnych. Pomaga łagodzić ból oraz redukuje napięcie. Korzystnie wpływa na zmęczenie organizmu. 

Melisa działanie na bezsenność i stres

Jakie jeszcze jest zastosowanie melisy lekarskiej? Bezsenność to problem zdrowotny, który charakteryzuje się trudnościami w zasypianiu. Związana jest z płytkim snem, który uniemożliwia regenerację organizmu oraz zbyt krótkim czasem snu. Leczenie bezsenności opierać się może na ćwiczeniach relaksacyjnych. Można brać środki farmakologiczne lub leki ziołowe.

Melisa lekarska od wieków stosowana jest w stanach napięcia i niepokoju. Melisa w połączeniu z ziołami, takimi jak waleriana, poprawia sen. Również picie herbaty z melisy może pomóc w leczeniu bezsenności. Ekstrakt z melisy może poprawić nastrój. Korzystnie wpływa na koncentrację. Pomaga w redukcji stresu, stanów napięcia. Może być stosowana w mieszankach relaksacyjnych albo uspakajających. Właściwości i zastosowanie melisy jest szerokie.

Dodatkowe melisa właściwości

Obejmuje redukcję różnych napięć. Można jej używać jako łagodnego środka uspakajającego. Melisa może pomóc zmniejszyć niepokój i nerwowość. Zastosowanie melisy lekarskiej jest szerokie i obejmuje profilaktykę oraz leczenie wielu schorzeń.

Warto jednak pamiętać, że zioła działają, jeśli stosuje się je regularnie. Wypicie jednej filiżanki melisy nie przyniesie radykalnych zmian. Należy ją pić codziennie, w tych samych ilościach. Picie ziół powinno być częścią zdrowej i zbilansowanej diety. Należy zadbać o właściwy tryb życia. Nie powinno się spożywać melisy wraz z kawą albo silną herbatą. Wszystkie napary oraz produkty o działaniu pobudzającym i melisa się nawzajem wykluczają. Ich działanie jest przeciwstawne. Nie ma najmniejszego sensu stosowanie ich równocześnie.

Picie melisy na stres i nerwy powinno być częścią innych działań, które mają na celu poprawę samopoczucia. Podczas picia melisy warto pomedytować, odpocząć. Można posłuchać relaksującej muzyki, poświęcić chwilę na czytanie. Picie melisy w biegu, bez wykonania ich czynności nie przyniesie aż takiego efektu. Walka ze stresem i złym samopoczuciem obejmuje przede wszystkim zmianę destrukcyjnych nawyków. Zioła działają wspomagająco. Można również zastosować mieszanki, które zawierają inne zioła o podobnym działaniu. Do naparu z melisy warto dodać miodu lipowego. Ma on działanie uspokajające. Dodatkowo wzbogaci smakowo napar o słodkie nuty. Szczególnie dzieciom zaleca się podawanie naparu z miodem. Dzieci z reguły nie chcą pić herbatek ziołowych, chyba że są słodzone.

Melisa przeciwwskazania

Wielu zastanawia się, jakie są melisa przeciwwskazania. Chociaż istnieje wiele korzyści płynących z używania melisy i ogólnie uważa się ją za bezpieczną, jej spożywanie może wiązać się z pewnym ryzykiem dla zdrowia.

Zioło może wchodzić w interakcje z lekami na tarczyce i na bezsenność. Melisa może wchodzić w interakcje z lekami na HIV. Istnieją doniesienia, że przyjmowanie melisy może zwiększać ciśnienie w oku, wpływając na jaskrę. Nie wolno jej stosować przed zabiegiem chirurgicznym oraz po zabiegu przez minimum dwa tygodnie. Nie powinno się jej mieszać z innymi ziołami samodzielnie. Niektóre zioła mogą wchodzić ze sobą w interakcję. Nie zaleca się jej stosowania przez osoby, które mają na nią alergię. Wypicie zbyć dużej ilości naparu z melisy może powodować mdłości, wymioty, obrzęki. Osoba, która nie ma pewności, czy nie jest uczulona na zioło powinna to sprawdzić. Najlepiej spożyć niewielką ilość naparu. Wypicie dużej ilości naparu może doprowadzić do negatywnych objawów.

Melisa dla dzieci i dla kobiet w ciąży?

Czy melisa dla dzieci jest bezpieczna? Tak.

Dzieci mogą stosować melisę. Jest dla nich bezpieczna. Najlepiej jednak stosować specjalne mieszanki dedykowane dzieciom. Dzieci mogą spożywać melisę, ale muszą jej pić mniej niż dorośli. Dla dzieci melisa  będzie miała takie samo działanie, jak dla dorosłych. Pomoże w tych samych dolegliwościach i schorzeniach.

W celu sprawdzenia, czy dziecko nie ma alergii należy podać odrobinę naparu. Melisa jest bezpieczna dla kobiet w ciąży. Jest zalecana ze względu na swój łagodzący charakter. Pomoże ciężarnej w redukcji stresu, napięcia, negatywnych emocji. Melisa jest też źródłem wielu soli mineralnych i witamin, które są niezbędne dla kobiety w ciąży. Zaleca się ja pić na problemy żołądkowe. W celu złagodzenia mdłości warto dodać do melisy imbir. Ma on również działanie przeciwwymiotne. Wraz z melisą tworzy pyszną kompozycję smakową o dodatkowym działaniu wspierającym układ odpornościowy.

Napar z melisy

Można kupić melisę w zielarskim sklepie albo wyhodować samodzielnie. Jeśli mamy melisę w ogrodzie, to można ją wysuszyć. To sprawi , że będziemy mogli cieszyć się rośliną przez cały rok. Trzeba to robić w suchym i ciemnych miejscu. Pomoże to w uniknięciu zbędnej wilgoci, która może doprowadzić do pojawienia się grzybów i pleśni. Melisę zazwyczaj zalewa się wrzątkiem, parzy przez kilka minut i spożywa. Należy pić przestudzony napar. Można również zaparzyć świeżą melisę albo wysuszoną. Należy wsypać około łyżeczki suszu na szklankę naparu. Nie powinno się pić więcej niż 2-3 filiżanki dziennie. W razie wystąpienia niepożądanych objawów należy zrezygnować ze spożywania naparu.

Właściwości melisy
Źródło: Pixabay.com

Melisa działanie w kosmetyce

Melisa jest ziołem, które ma również swoje zastosowanie w kosmetyce. Pomaga na skórę, włosy, różne schorzenia. Na bazie melisy można zrobić krem, płukankę do włosów, czy tonik. Olejki eteryczne z melisy są też często wykorzystywane w aromatoterapii. Mają one działanie relaksujące.

Olejki z melisy można również wykorzystać do relaksacyjnego masażu. Napar z melisy ma właściwości przeciwzapalne. W związku z tym zaleca się jego stosowanie przez osoby ze skórą skłonną do wyprysków oraz skórą łojotokową. Tonik z melisy będzie miał działanie kojące. Pomoże w walce ze stanami zapalnymi oraz ureguluje pracę gruczołów.

Płukanka do włosów z melisy jest zalecana w problemach z włosami przetłuszczającymi się. Można wykorzystać świeżą melisę, suszoną, a także szampony i odżywki na jej bazie. Z melisą można zrobić relaksującą kąpiel. Olejek eteryczny powinien unosić się w całym pomieszczeniu. Filiżanka naparu może stać przy wannie. Do wanny można wsypać kilka listków zioła. Taka kąpiel przyniesie ukojenie po całym dniu. Zadziała kojąco, relaksująco. Stosowana przed snem w sposób naturalny wspomoże zasypianie.

1 thought on “Melisa – właściwości, działanie, wskazania”

  1. Uspokaja, wycisza, koi – to z pełnym przekonaniem można o melisie powiedzieć. Zachęcam do sięgania po naturalne środki uspokajające, nie natomiast od razu po tabletki na nerwy czy sen…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.