Artykuł partnera.
Nieprawidłowy zgryz jest dość powszechną wadą. Często mówi się o wadach zgryzu jedynie w kontekście problemów estetycznych, ale to zdecydowanie zbyt duże uproszczenie. Wady zgryzu mogą bowiem mieć bardzo duże konsekwencje i dlatego należy umieć je rozpoznać i leczyć.
Co to jest wada zgryzu?
Wady zgryzu to wszystkie nieprawidłowości w budowie szczęk, stawów skroniowo-żuchwowych czy położenia zębów, które sprawiają, że zęby nie są w stanie prawidłowo spełniać swoich funkcji w przygotowaniu pokarmu albo funkcji wokalnych.
Przyczyny wad zgryzu
Wady zgryzu u dzieci bardzo często mają podłoże genetyczne, jednak nie można zapominać o tym, że wiele z nich pojawia się lub przynajmniej nasila w konsekwencji pewnych zachowań. Czynniki pozagenetyczne mają też znaczenie w powstawaniu wad zgryzu u dorosłych.
- poród twarzyczkowy,
- nieprawidłowe układanie do snu,
- nieprawidłowa technika karmienia,
- ssanie kciuka bądź policzków,
- zgrzytanie zębami (bruksizm),
- nadgryzanie różnych przedmiotów,
- oddychanie przez usta.
Wady zgryzu mogą pojawiać się też w następstwie pewnych chorób powodujących deformację kości, mówi się o nich także w kontekście wypadków i deformacji.
Skutecznie metody leczenia wad zgryzu w HCentrum Stomatologiczne Jasińscy Gdańsk
Objawy wad zgryzu
Kryteriów pozwalających ocenić prawidłowość zgryzu jest wiele, nie wszystkie są oczywiste dla osób niebędących stomatologami. Ekspert z centrum stomatologicznego HCentrum podpowiada, jakie są najważniejsze z nich:
- prosta, równa linia pomiędzy siekaczami górnymi a dolnymi;
- wszystkie zęby górne są równo wysunięte przed zęby dolne;
- guzki zębów przedtrzonowych układają się sposób przypominający nieco budowę zamka błyskawicznego;
- zęby odseparowane są od siebie w podobnym stopniu i nie są wychylone w przód ani w tył;
- nie jest widoczne boczne przemieszczenie żuchwy;
- nie widać deformacji żuchwy ani szczęki od strony stawów skroniowo-żuchwowych.
Stomatolog lub ortodonta stosują więcej rozbudowanych kryteriów – bardzo podobnych w przypadku zębów mlecznych i stałych, aby ocenić, czy budowa anatomiczna jest prawidłowa. W pewnym uproszczeniu można też powiedzieć, że o istniejącej wadzie będzie świadczyła widoczna asymetria między prawą a lewą stroną.
Warto jeszcze dodać poboczne objawy wad zgryzu: obniżone napięcie mięśni warg, uszkodzenie błony śluzowej warg czy ścieranie się zębów. Nieleczone wady zgryzu prowadzą też do zwiększonego ryzyka próchnicy i chorób przyzębia.
Rodzaje wad zgryzu
Klasyfikacja wad zgryzu bazuje przede wszystkim na wskazaniu płaszczyzny, w której ułożenie jest nieprawidłowe, ale w praktyce stomatologicznej lekarze posługują się już konkretnymi nazwami.
- Zgryz głęboki.
- Zgryz krzyżowy.
- Stłoczenia zębów.
- Zgryz otwarty.
- Tyłozgryz.
- Zgryz przewieszony.
Pełna lista obejmuje kilkadziesiąt różnych wariantów, które pozwalają na precyzyjny opis przypadku, natomiast z punktu widzenia pacjenta bardziej istotne jest to, czy i w jaki sposób można leczyć konkretne wady.
W jaki sposób leczyć wady zgryzu?
Rozwiązaniem standardowym jest aparat ortodontyczny – stały lub wyjmowany. Dziś jednak krzywe zęby można leczyć także dzięki nakładkom prostującym, które są mniej widoczne i pozwalają równie skutecznie pokonać wadę zgryzu. Nie istnieją żadne skuteczne domowe sposoby, które pozwalałyby na leczenie wad zgryzu, można jedynie w ograniczonym zakresie stosować metody profilaktyczne.
Czy istnieje profilaktyka wad zgryzu?
Można oczywiście starać się wyeliminować szkodliwe nawyki – ssanie kciuków czy przygryzanie przedmiotów, należy też zadbać o właściwą metodą karmienia i kupować dobre smoczki, jednak profilaktyka ma w tym przypadku umiarkowaną skuteczność, jako że w wielu przypadkach dominujący jest komponent genetyczny. Wyrobienie prawidłowych nawyków jest jednak nadal istotne, ponieważ zmniejsza zwykle poziom wady, a mniejsze wady podlegają szybszej korekcji i ułatwiają retencję prawidłowego zgryzu, kiedy etap leczenia ortodontycznego już się zakończy. Trzeba bowiem mieć świadomość, że spora część wad zgryzu może mieć charakter nawracający, jeśli nie jest korygowana we właściwy sposób.