Krwawienie po stosunku, a w zasadzie każde plamienie lub krwawienie z pochwy przed lub po miesiączce, może budzić niepokój i dyskomfort. Nie zawsze oznacza poważną chorobę, ale warto w takiej sytuacji skonsultować się z lekarzem ginekologiem, zwłaszcza jeśli krwawienie zdarza się często i jest obfite.

Krew podczas stosunku lub tuż po seksie u kobiet aktywnych seksualnie często jest źródłem stresu i wstydu. Istnieje wiele czynników pojawienia się plamienia i krwawienia po stosunku.

Pierwszy raz

Krew po stosunku może pojawić się u kobiet, które po raz pierwszy uprawiają seks. Wynika zazwyczaj z nieporadności i braku doświadczenia partnera. Pochwa jest niewystarczająco nawilżona, dodatkowo często występuje stres, który powoduje zaciskanie mięśni i dochodzi do tarcia. W takiej sytuacji pojawienie się niewielkiej ilości krwi jest naturalna i normalna. Podejrzenia powinny pojawić się, kiedy krwawienie jest bardzo obfite (bardziej, niż podczas miesiączki), gdy dużo krwi pojawia się następnego dnia po stosunku lub gdy utrzymuje się przez kilka dni. Należy wtedy skontaktować się z lekarzem. U kobiet, które pierwszy stosunek mają już za sobą, powodów krwawienia należy szukać gdzieś indziej.

Otarcia mechaniczne

Najczęstszą i najmniej groźną przyczyną pojawienia się krwi podczas stosunku jest tzw. krwawienie kontaktowe. Spowodowane jest otarciami mechanicznymi, które powstają w wyniku intensywnej lub zbyt głębokiej penetracji, niewłaściwej pozycji lub nieodpowiedniego nawilżenia pochwy. Należy pamiętać, że gra wstępna oraz stosowanie lubrykantu to podstawa bezpiecznego seksu. Mają one decydujący wpływ nie tylko na odczuwanie przyjemności, ale także bezpośrednio na zdrowie kobiety.

Obfite krwawienie może być przyczyną wad anatomicznych narządów rodnych, które utrudniają współżycie. Należy do nich na przykład fałd śluzówki, nazywany przegrodą poprzeczną lub przegrodą podłużną. Głównym objawem jest ból i krew z pochwy podczas stosunku.

Suchość pochwy

Jest to często występujące, przykre schorzenie, które ma negatywny wpływ na satysfakcjonujące życie seksualne. Związane jest z poziomem estrogenów w organizmie, który jest niski zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy lub w ciąży. Niedostateczne nawilżenie pochwy przyczynia się do podrażniania delikatnych tkanek, w wyniku czego zaczynają krwawić. Dodatkowo może powodować również ból w trakcie stosunku. W tym przypadku szczególną uwagę należy poświęcić na odpowiednie nawilżenie pochwy przez wydłużenie gry wstępnej i stosowanie lubrykantów. Przyczyną suchości pochwy, a w konsekwencji krwawienia po stosunku mogą być infekcje lub zaburzenia hormonalne.

Infekcje intymne

W przypadku braku problemów z suchością pochwy, przyczyn plamienia można szukać w infekcjach intymnych wywołanych przez bakterie lub pierwotniaki. Najczęstszym schorzeniem powodującym krwawienie jest zakażenie rzęsistkiem pochwowym, wywołującym rzęsistkowicę. Do zarażenie może dojść podczas stosunku seksualnego, ale również poprzez używanie tego samego ręcznika lub korzystanie z toalet publicznych. Choroba ta atakuje zarówno kobiety, jak i mężczyzn, a przez zaniedbanie higieny osobistej dorosłych, może dotyczyć nawet dzieci.

Oprócz rzęsistkowicy, innymi schorzeniami mogącymi powodować krwawienie są chlamydia oraz rzeżączka. Warto pamiętać, że choroby te dają zazwyczaj też inne, łatwe do zauważenia objawy, takie jak upławy o nieprzyjemnym zapachu, świąd i pieczenie w pochwie, czy bóle podbrzusza. W przypadku zaobserwowania takich nieprawidłowości, należy niezwłocznie umówić się na wizytę u ginekologa. Infekcji nie powinno się próbować leczyć samodzielnie. Nieodpowiednie leczenie może powodować nawroty zapaleń, a także wpływać na zaburzenia płodności.

Antykoncepcja

Krew podczas stosunku może pojawić się w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej. Zwłaszcza przez pierwsze 3 miesiące zażywania tabletek lub przy zmianie leku. Problem powinien zniknąć po ok. 6 miesiącach, gdy cykl miesiączkowy się ureguluje. Jeśli po upływie tego czasu zauważalne są plamy na bieliźnie lub silne krwawienie, należy skonsultować się z lekarzem.
Delikatne plamienia mogą pojawić się, gdy pominie się pigułkę w wyznaczonym dniu lub kilka dni z rzędu. Powoduje to gwałtowny spadek poziomu hormonów i występuje plamienie z odstawienia.

Pojawienie się krwi po seksie może wywołać również założenie wkładki wewnątrzmacicznej. Jeśli tak się dzieje, należy jak najszybciej skontaktować się z ginekologiem i skontrolować, czy nie doszło do zapalenia błony śluzowej macicy.

Endometrioza

Endometrioza to poważna choroba, występująca średnio u co dziesiątej kobiety, mocno wpływająca na jakość życia. Charakteryzuje się „wędrowaniem“ błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamą macicy. Najczęstszym miejscem występowania jest jama otrzewnej, jajniki oraz jajowody.

Głównym objawem tego schorzenia jest regularny i silny ból, który może pojawiać się w miejscach takich jak pachwina, podbrzusze, czy okolice odbytu. Powoduje także bolesne, długie i obfite miesiączki i może wywoływać krwawienie podczas lub po stosunku seksualnym. Jest częstą przyczyną problemów z zajściem w ciążę, a także wpływa negatywnie na skuteczność metod wspomagających zapłodnienie. Rozpoznanie tej choroby zazwyczaj jest długie i wiąże się z chodzeniem od lekarza do lekarza. Najskuteczniejsze w potwierdzeniu diagnozy jest wykonanie laparoskopii. W leczeniu wykorzystuje się metody farmakologiczne, chirurgiczne lub mieszane. Należy jednak pamiętać, że żadna z terapii nie prowadzi do całkowitego wyleczenie endometriozy.

Polipy

Polipy to niewielkie zmiany związane z rozrostem błony śluzowej, mające od 5 do 30 milimetrów. Mogą powodować pojawienie się krwi podczas stosunku lub plamienie międzymiesiączkowe. Ze względu na postać wyróżniamy polipy uszypułowane, połączone ze ścianką szyjki macicy szypułą oraz nieuszypułowane, wyrastające na powierzchni błony śluzowej. Ich rozwojowi sprzyjają zaburzenia hormonalne związane z nadmiarem estrogenu. Dotyczą najczęściej kobiet powyżej 30. roku życia i wieloródek.

W kobiecych narządach rodnych mogą rozwinąć się dwa rodzaje polipów: polipy szyjkowe, powstające w szyjce macicy i polipy endometrialne, rozwijające się w jamie macicy. Przeważnie są to łagodne zmiany, których jednak nie warto ignorować. Leczy się je kuracją hormonalną, a jeśli ta nie przynosi pożądanych rezultatów, konieczne może być wyłyżeczkowanie lub histeroskopia. Po usunięciu warto sprawdzić, czy nie było w nich komórek nowotworowych.

Zmiany zanikowe nabłonka

U kobiet w trakcie lub po menopauzie spada poziom estrogenów w organizmie, co może powodować atrofię, czyli zanikowe zmiany nabłonka pochwy. W niektórych przypadkach może dotyczyć to także kobiet w ciąży. Objawia się suchością pochwy, pieczeniem i bólem w trakcie stosunku. Nabłonek staje się bardzo delikatny, dlatego wskutek podrażnienia, podczas współżycia może wystąpić krwawienie. Tak jak w przypadku suchości pochwy, przy atrofii błony śluzowej należy rozważyć stosowanie lubrykantów lub preparatów poprawiających nawilżenie pochwy.

Miesiączka

Często wydaje się, że miesiączka już się skończyła, a tymczasem w macicy wciąż znajdują się niewielkie ilości krwi. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn krwawienia kontaktowego.  Po stosunku kurczliwość macicy jest większa i można zauważyć niewielkie plamy na bieliźnie lub pościeli nawet do 2-3 dni po zakończonej miesiączce.

Owulacja i zmiany hormonalne w cyklu

Przyczyną plamień może być owulacja, czyli środek cyklu miesiączkowego, występuje ok. 14 dni przed miesiączką. Nazywa się je plamieniem okołoowulacyjnym i nie jest objawem, który powinien wywoływać niepokój. Podczas owulacji mogą pojawić się plamy krwi na bieliźnie, co wiąże się ze zmniejszeniem poziomu estrogenu w organizmie.

Stres

Krew podczas lub po współżyciu nie musi być objawem choroby lub zaburzeń hormonalnych. Ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu ma kondycja psychiczna. Stres bardzo mocno odbija się na życiu seksualnym. Napięcie nerwowe podczas stosunku powoduje zaciskanie pochwy, co wiąże się z nieodpowiednim nawilżeniem i sprzyja powstawaniu otarć i urazów powodujących plamienie.
Krwawienie bardzo często pojawia się u ofiar przemocy seksualnej.

Rak szyjki macicy

Krwawienie po stosunku seksualnym to książkowy objaw raka szyjki macicy i występuje u 11. procent zdiagnozowanych kobiet.
Rak szyjki macicy jest nowotworem złośliwym i rozwija się przez długotrwałe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, przenoszonego drogą płciową. Aby uniknąć zarażenia, należy stosować prezerwatywy. Średni wiek zachorowań to 50 lat.
W początkowej fazie rozwoju choroba jest trudna do wykrycia, ponieważ nie daje żadnych niepokojących objawów. W dalszym etapie pojawia się krwawienie międzymiesiączkowe, po stosunku seksualnym lub badaniu ginekologicznym. W momencie, kiedy guz osiąga już znaczne rozmiary, mogą wystąpić bóle podbrzusza oraz odcinka lędźwiowo-krzyżowego, trudności w oddawaniu moczu lub obrzęki nóg.

Przedinwazyjne stadium rak szyjki macicy jest całkowicie uleczalne, dlatego należy pamiętać o wykonywaniu regularnych badań profilaktycznych, zwłaszcza cytologii. Dla kobiet w wieku 25-59 lat dostępne są darmowe badania cytologiczne w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Im wyższe stadium zaawansowania raka szyjki macicy, tym szanse na wyleczenie drastycznie maleją.

Polska zajmuje pierwsze w miejsce w Europie pod względem ilości zachorowań na RSM. Według statystyk, z powodu tego nowotworu w kraju umiera 5 kobiet dziennie.

Ciąża

Plamienie po stosunku seksualnym może być bardzo wczesnym objawem ciąży. Jest to tak zwane plamienie implantacyjne. Związane jest z zagnieżdżaniem się zarodka w błonie śluzowej macicy, powodując niewielkie uszkodzenia naczyń krwionośnych. Pojawia się ok. od 6 do 12 dni od zapłodnienia, dlatego może być mylone z miesiączką. Od menstruacji różni się tym, że jest skąpe i jego czas trwania wynosi do 3 dni. W trakcie nie występują nieprzyjemne dolegliwości, które często są odczuwane podczas zwykłej miesiączki. Ślady po krwawieniu implantacyjnym mogą być jasnoróżowe, brązowe lub brunatne.

Krwawienie po stosunku w trakcie ciąży

Ciąża to wyjątkowy czas, w którym szczególnie należy zadbać o zdrowie i dokładnie obserwować reakcje organizmu. Jeśli wszystko przebiega prawidłowo, nie ma przeciwskazań do współżycia. Najbardziej wrażliwym etapem jest pierwszy trymestr. Zauważenie krwi w tym okresie wiąże się z lękiem i obawami. Najczęściej krwawienie pojawia się w drugim lub trzecim trymestrze. Powiększająca się macica jest wtedy mocno ukrwiona i bardziej narażona na urazy. Jeśli plamienie jest krótkotrwałe i skąpe, nie ma powodów do niepokoju, ale warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Jeżeli krew po stosunku pojawia się często, może zalecić wstrzemięźliwość seksualną do czasu porodu.

Natomiast jeśli krwawienie jest obfite, utrzymuje się przez kilka dni, a dodatkowo występują inne dolegliwości, takie jak bóle i skurcze brzucha, czy skrzepy w krwi, należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Objawy te mogą wiązać się z poronieniem, ciążą pozamaciczną, przedwczesnym odklejeniem się łożyska i w konsekwencji przedwczesnym porodem. Są to sytuacje wymagające natychmiastowej hospitalizacji.

Lekkie plamienie po stosunku tuż przed terminem porodu wiąże się z odchodzeniem czopa śluzowego i jest często pierwszym objawem zbliżającego się rozwiązania.

Leczenie

Pojawienie się krwi z pochwy podczas lub po stosunku powinno być impulsem do wizyty u lekarza ginekologa. Wczesne i skuteczne rozpoznanie schorzenia pozwoli na zastosowanie odpowiedniej terapii. Rutynowymi badaniami w przypadku krwawienia z pochwy są: cytologia, USG dopochwowe oraz wymaz z pochwy. Lekarz może zlecić także badania mikrobiologiczne, badania w kierunku chorób wenerycznych (chlamydii, kiły, rzeżączki), czy badania histopatologiczne pobranych wycinków. Dopiero wyniki badań pozwolą na dokładne ustalenie przyczyn krwawienia i rozpoczęcie leczenia.

Krwawienie lub plamienie po stosunku seksualnym nie musi, ale może oznaczać poważne problemy zdrowotne. Każdy objaw wywołujący niepokój warto skonsultować z lekarzem. Powodem mogą być zwykłe urazy mechaniczne, infekcja intymna lub polipy. Istnieje jednak ryzyko, że przyczyną jest rak szyjki macicy, a zbyt długie zwlekanie z wizytą może mieć bardzo poważne konsekwencje.